Thực hiện và báo cáo chuyên đề là một trong những nhiệm vụ thường niên nhằm nghiên cứu chuyên sâu về một vấn đề thuộc chuyên ngành giảng dạy, phạm trù nghiên cứu của giảng viên. Và để hoàn thành kế hoạch báo cáo chuyên đề năm học 2018 – 2019, vào lúc 8h ngày 08/4/2019, Th.s Vũ Ngọc Giang đã báo cáo chuyên đề: “Phát huy những giá trị văn hóa bản địa gắn với phát triển du lịch tại tỉnh Hà Giang” tại văn phòng khoa với sự tham dự đông đủ cán bộ, giảng viên trong khoa.

Với chuyên đề này tác giả đã nghiên cứu nhiều khía cạnh liên quan tới hoạt động du lịch ở Hà Giang, trong đó trọng tâm đi vào tìm hiểu những giá trị văn hóa bản địa vùng đất Hà Giang, tình hình phát triển du lịch tại các địa phương. Và từ đây tác giả đưa ra đánh giá, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý văn hóa, du lịch nơi đây.

-  Những giá trị văn hóa bản địa vùng đất Hà Giang

+ Về văn hóa vật chất

Văn hóa sản xuất: Kế sinh nhai của các tộc người ở đây chủ yếu là nông nghiệp, trồng cây dược liệu và tại một số địa điểm bà con trồng hoa tam giác mạch – một loại hoa đặc trưng của Hà Giang nhằm thu hút khách du lịch tham quan, chụp ảnh lưu niệm. Ngoài ra có nơi hình thành nên những làng nghề với các sản phẩm vô cùng độc đáo, thể hiện nét đặc trưng văn hóa tộc người mình.

Về nhà ở: Mỗi tộc người có kiểu nhà ở truyền thống khác nhau. Như dân tộc Bố Y là kiểu nhà đất + gỗ và có lợp mái ngói. Nhà của dân tộc Dao là nhà đất, nhà sàn. Người Mông là những ngôi nhà đất, gỗ với kiến trúc độc đáo. Và với tộc người Hoa thì kiến trúc nhà ở là kiểu nhà đất, mái ngói lợp theo nguyên lý âm dương.

Phương tiện đi lại của bà con thì đi bộ vẫn là chủ yếu, bên cạnh đó một số hộ dân có xe máy.

Trang phục: Mỗi tộc người có bộ trang phục truyền thống khác nhau đã góp phần làm nên sự đa dạng trong văn hóa nơi đây.

+ Văn hóa phi vật thể

Phong tục, tập quán:

Trong dịp tết người Bố Y cúng xôi, bánh, chè, thịt heo, bàn thờ được đặt ở chính giữa nhà.

Người Dao tại Nặm Đăm đón tết từ ngày 25 tháng Chạp và có phong tục lễ Cấp Sắc cho người đàn ông.

Chợ phiên vùng cao

Chợ phiên buôn bán nhiều hàng hóa: thực phẩm, nông sản miền núi, quần áo, may mặc, vật nuôi, công cụ phục vụ sản xuất… Đồng thời là nơi gặp mặt, giao lưu với mọi người.

-  Và với những điều kiện trên, tình hình phát triển du lịch tại các địa phương ở Hà Giang như sau:

Tại Thành phố Hà Giang: Đây là trung tâm kinh tế xã hội của tỉnh nên hoạt động kinh tế và phát triển du lịch khá tốt. Hệ thống cơ sở vật chất phục vụ phát triển du lịch khá hoàn chỉnh.

Tại huyện Quản Bạ, hoạt động du lịch nơi đây đang được quan tâm và đầu tư. Tại xã Quyết Tiến bà con đã biết khai thác vườn hoa tam giác mạch, tắm thảo dược phục vụ cho du khách. Tuy nhiên quy mô làm du lịch của cư dân nơi đây còn nhỏ lẻ, tự phát chưa được tổ chức chuyên nghiệp.

Tại huyện Đồng Văn: Tuyến du lịch thị trấn Đồng Văn- Lũng Cú đã được hình thành thu hút một lượng lớn du khách đến tham quan.

-  Từ thực tế hoạt động du lịch tại các địa phương của Hà Giang, tác giả đã đánh giá chung hoạt động quản lý văn hóa phục vụ phát triển du lịch ở Hà Giang như sau:

Về ưu điểm:

Tỉnh đã biết tạo những sản phẩm du lịch dựa trên các yếu tố thuộc về văn hóa bản địa, đã biết khai thác thế mạnh của các địa phương

Hoạt động quản lý văn hóa gắn với du lịch của địa phương ở Hà Giang vẫn giữ được những nét hoang sơ, bản địa.

Hà Giang đã biết phát huy được vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch.

Về hạn chế, khó khăn:

Đội ngũ nguồn nhân lực quản lý văn hóa, du lịch còn thiếu cả về số lượng và chất lượng.

Các thiết chế văn hóa ở cơ sở chưa gắn kết được nhiều với hoạt động du lịch.

Các sản phẩm du lịch còn hạn chế, chưa có sự đa dạng, quy mô làm du lịch vẫn còn manh mún.

Hoạt động quảng bá về văn hóa, tiềm năng du lịch của Hà Giang còn hạn chế so với các địa phương khác.

Trên cơ sở những khó khăn, hạn chế còn tồn tại, tác giả đưa ra các giải pháp sau:

Về đội ngũ nguồn nhân lực văn hóa: Cần nâng cao trình độ, ưu tiên cán bộ là con em các dân tộc ở địa phương.

Về cơ sở vật chất: Tỉnh cần phải đầu tư cho việc xây dựng các thiết chế văn hóa ở cơ sở, kêu gọi các nhà đầu tư bên ngoài đầu tư vào du lịch trong tỉnh.

Về sản phẩm văn hóa du lịch: Cần đa dạng hóa sản phẩm văn hóa du lịch, tăng cường du lịch trải nghiệm, khám phá cho du khách.

Về hoạt động quảng bá: Tỉnh cần đầu tư cho hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch trên phạm vi toàn quốc và quốc tế. Đẩy mạnh việc tổ chức các lễ hội, festival mang đặc trưng về văn hóa du lịch địa phương.

Sau phần báo cáo của giảng viên Vũ Ngọc Giang, tổ bộ môn và khoa có ý kiến nhận xét, đánh giá như sau:

Công trình nghiên cứu là kết quả của chuyến đi điền dã thực địa nên tác giả có cái nhìn cụ thể, sinh động, đánh giá khách quan hoạt động quản lý văn hóa phục vụ phát triển du lịch tại Hà Giang.

Chuyên đề có tính thực tiễn cao.

Phù hợp với chuyên môn của tác giả và tổ bộ môn

Nội dung mạch lạc, rõ ràng, kết cấu chặt chẽ.

Hình 2: Tổ bộ môn và khoa nhận xét, đánh giá chuyên đề

Buổi báo cáo kết thúc 10h 30 cùng ngày sau khi thư ký thông qua biên bản

Nguyễn Thị Nga