Có câu nói rằng: “Nếu đất nước nào thắng trong cuộc đua giáo dục, sẽ thắng trong phát triển kinh tế” hay “Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà người ta có thể sử dụng để thay đổi cả thế giới” để nói lên tầm quan trọng của giáo dục đối với vận mệnh và sự phát triển của quốc gia. Tuy nhiên bên cạnh những thành quả đạt được thì thực trạng nền giáo dục nước nhà đang có nhiều hạn chế, vì vậy vấn đề đổi mới chất lượng giáo dục là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của quốc gia hiện nay, trong đó có đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Mặt khác cũng cần đặt ra các nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục phổ thông để từng bước thực hiện nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nước nhà. Đứng trước nhu cầu trên, Th.s Thái Nguyên Hoàng Giang - giảng viên khoa Quản Lý Văn hóa & Giáo dục đã thực hiện và báo cáo chuyên đề: “Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và các nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục phổ thông” tại Văn phòng khoa vào lúc 8h00’ ngày 02/5/2019 với sự tham dự đông đủ của các giảng viên trong khoa (cô Lâm Loan, thầy Huy đi học nghiên cứu sinh; cô Bùi Thúy, cô Quốc Ánh nghỉ thai sản).

Bài báo cáo chuyên đề của Th.s Thái Nguyên Hoàng Giang đã đề cập tới nhiều vấn đề nổi cộm mang tính thời sự của nền giáo dục phổ thông hiện nay từ phân tích nguyên nhân, cơ sở của việc đổi mới và từ bối cảnh của giáo dục phổ thông hiện nay, chuyên đề chỉ rõ những vấn đề trọng tâm, những nhiệm vụ chủ yếu của việc đổi mới CT GDPT (chương trình giáo dục phổ thông) cần giải quyết. Và để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ đề ra, chuyên đề đã đề ra các biện pháp triển khai đổi mới CT GDPT một cách khoa học, có tính khả thi cao.

Theo tác giả, đổi mới CT GDPT cần được tiến hành gấp rút bởi những nguyên sau:

Thứ nhất: CT và SGK (chương trình và sách giáo khoa) hiện hành theo Nghị quyết số 40/2000/QH10 đã được triển khai trong toàn quốc từ 2002 đến nay. Mặc dù CT và SGK hiện hành có nhiều ưu điểm so với trước đó, tuy nhiên vẫn còn có nhiều hạn chế nên khó đáp ứng yêu cầu của đất nước trong giai đoạn mới.

Thứ hai: Có nhiều thành tựu mới của khoa học giáo dục cần được bổ sung kịp thời vào CTGD. Vì vậy CTGD Việt Nam cần đổi mới để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế theo xu hướng coi trọng phát triển năng lực người học.

Và từ những hiểu biết của mình, tác giả đã chỉ ra những vấn đề trọng tâm của giáo dục phổ thông Việt Nam trong bối cảnh hiện nay:

- Thực hiện đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và triển khai đổi mới CT GDPT.

- Tăng cường hiệu quả quản lý, phân cấp và giao quyền tự chủ cho nhà trường.

- Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học; tăng cường kỹ năng thực hành; vận dụng kiến thức, kỹ năng vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn;

Từ những vấn đề trên, theo tác giả việc đổi mới CT GDPT hiện nay cần thực hiện những nhiệm vụ sau:

- Rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường, lớp học,

  - Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý,

- Nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ,

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy, học và quản lý giáo dục,

- Công tác giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm,

- Hội nhập quốc tế, 

- Tăng cường cơ sở vật chất đảm bảo chất lượng giáo dục,

- Phát triển nguồn nhân lực,

- Phân luồng và định hướng nghề nghiệp.

Và trên cơ sở những vấn đề trọng tâm cũng như nhiệm vụ cần thực hiện đã được đưa ra, tác giả đã xây dựng các biện pháp triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông như sau

- Tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông

+ Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch truyền thông nhằm tăng cường hiểu biết về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình và điều kiện thực hiện đổi mới chương trình, SGK GDPT.

+ Tạo sự tin tưởng, lạc quan, đồng thuận đồng thời phát huy hiệu quả đóng góp của xã hội cho công cuộc đổi mới GDPT.

+ Đa dạng hóa hình thức tuyên truyền qua phương tiện thông tin – truyền thông; tổ chức các hội thảo, hội nghị, trưng cầu ý kiến đóng góp của các tầng lớp xã hội, của các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế; mở chuyên mục “Đổi mới CT GDPT và SGK” trên mạng giáo dục của Bộ GDĐT; biên soạn tài liệu (dạng hỏi – đáp) tuyên truyền về đổi mới CT GDPT.

- Triển khai áp dụng chương trình theo hình thức cuốn chiếu

+ Với hình thức này, nội dung thử nghiệm tập trung vào những vấn đề mới của CT so với CT hiện hành, trong đó đặc biệt chú trọng thực nghiệm những hình thức hoạt động giáo dục/dạy học mới, những yêu cầu cần đạt của mỗi CT môn học và hoạt động trải nghiệm sáng tạo; cần phải xác định mức độ phù hợp của yêu cầu cần đạt của CT với trình độ nhận thức và điều kiện của học sinh.

+ Ở cấp tiểu học tập trung thực nghiệm các môn học Cuộc sống quanh ta, Giáo dục lối sống. Ở cấp THCS, tập trung thực nghiệm các môn học: Khoa học Xã hội, Khoa học Tự nhiên. Ở cấp THPT phải chú trọng thực nghiệm cách tổ chức dạy học tự chọn và Chuyên đề học tập tự chọn, các môn học: Công dân với Tổ quốc, Khoa học Xã hội, Khoa học Tự nhiên.

- Tiếp tục chuẩn bị cơ sở vật chất cho chương trình GDPT

+ Ban hành danh mục thiết bị dạy học tối thiểu theo chương trình GDPT mới. Các cơ sở GDPT chủ động tiến hành điều chỉnh, bố trí, sắp xếp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật của nhà trường đáp ứng yêu cầu chương trình, SGK GDPT mới;

+ Ưu tiên bố trí phòng học bộ môn, phòng thực hành, thí nghiệm; rà soát danh mục thiết bị giáo dục tối thiểu hiện hành, chỉ bổ sung những thiết bị thật sự cần thiết.

- Ban hành chuẩn, tiêu chuẩn giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý

+ Ban hành chuẩn, tiêu chuẩn giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý, gồm: Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông, chuẩn hiệu trưởng trường phổ thông, tiêu chuẩn lựa chọn giáo viên phổ thông cốt cán và cán bộ quản lý trường phổ thông cốt cán, khung năng lực giáo viên phổ thông các môn học đặc thù; chuẩn nghề nghiệp giảng viên sư phạm

+ Biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học và hoạt động giáo dục theo chương trình GDPT mới

+ Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng giáo viên bảo đảm đồng bộ, đồng tốc với lộ trình triển khai áp dụng chương trình GDPT và SGK mới.

Sau khi Th.s Thái Nguyên Hoàng Giang báo cáo xong chuyên đề, tổ và khoa thống nhất đánh giá như sau:

- Bố cục chuyên đề rõ ràng, rành mạch, khoa học, logic. Các lập luận chặt chẽ

- Nội dung chuyên đề chỉ ra: Sự cần thiết phải đổi mới giáo dục phổ thông; cơ sở để đổi mới giáo dục phổ thông Việt Nam hiện nay. Đồng thời, làm sáng tỏ một số nhiệm vụ trong tâm trong quá trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông.

- Chuyên đề có tính cập nhật phù hợp với quan điểm đổi mới giáo dục của Đảng và Nhà nước giai đoạn hiện nay.

- Chuyên đề phù hợp với chuyên ngành và lĩnh vực nghiên cứu của tác giả

Buổi họp kết thúc lúc 10h30’ cùng ngày sau khi thư ký thông qua biên bản

                                                                                                                 Nguyễn Thị Nga